Kobiece Twarze Niepodległosci

Ekspozycja ma za zadanie pokazać dążenia kobiet na ziemiach polskich do uzyskania praw politycznych, których efektem było przyznanie w niepodległej Polsce praw wyborczych obywatelom bez różnicy płci. Ukazana zostanie nie tylko historia polskiego ruchu emancypacyjnego, ale także jego specyfika, wynikająca z braku niepodległego państwa polskiego, które mogłoby zadbać o prawa swoich obywateli.

Ponadto wystawa pokazywać będzie wieloaspektowe działania kobiet na rzecz utrzymania tożsamości narodowej oraz odrodzenia niepodległego państwa polskiego. Niełatwo jest bowiem przeprowadzić jednoznaczną linię demarkacyjną między inicjatywami podejmowanymi przez kobiety w imię równouprawnienia, a tymi, które wynikały z zaangażowania dla sprawy niepodległościowej: wysuwany przez emancypantki postulat możliwości edukacji i pracy zarobkowej kobiet, wiązał się dla nich również z działaniem na rzecz narodu.

Koncepcja wystawy zakłada przedstawienie kluczowych zagadnień w układzie problemowo – chronologicznym oraz podział ekspozycji na dwie części.

W pierwszej części narracja zostanie podzielona na trzy bloki tematyczne. Emancypantki będzie to część wystawy poświęcona kluczowym sylwetkom kobiet (m.in. Maria Dulębianka, Kazimiera Bujwidowa), które upominały się o możliwość kształcenia kobiet oraz ich partycypowania w życiu politycznym. Część zatytułowana Edukatorki wskaże osoby (m.in. Irena Kosmowska, Jadwiga Dziubińska) i inicjatywy podejmowane na rzecz zachowania tożsamości narodowej i oświaty. Blok Heroiny będzie ukazywać zaangażowanie kobiet w zrywy niepodległościowe (powstanie listopadowe i styczniowe), działania spiskowe, rewolucyjne (rewolucja 1905 r.) i wojenne w okresie I wojny światowej i walki o granice odradzającego się państwa polskiego (działalność Aleksandry Zagórskiej i powstałej z jej inicjatywy Ochotniczej Legii Kobiet we Lwowie).

Druga część zatytułowana Obywatelki będzie stanowiła epilog wystawy i w syntetyczny sposób, na podstawie wybranych sylwetek kobiecych, opowie o dalszym zaangażowaniu kobiet na rzecz Polski. W tym miejscu zostanie przestawiony wkład kobiet w budowę II RP (tak w życiu politycznym, jak i społeczno-kulturalnym), ich zaangażowaniu w I i II konspirację niepodległościową oraz działania opozycyjne w okresie PRL.

Na ekspozycji prezentowany będzie zróżnicowany materiał wystawienniczy zarówno ze zbiorów własnych Muzeum Tradycji Niepodległościowych, jak i innych placówek muzealnych (m.in. z Muzeum Niepodległości w Warszawie, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie) i z archiwów (m.in. z Narodowego Archiwum Cyfrowe, Archiwum Akt Nowych, Archiwum Państwowego w Łodzi). W pierwszym bloku tematycznym Emancypantki będą dominować archiwalia, m.in. odezwy organizacji kobiecych. W dalszej części (Edukatorki) prezentowane będą m.in. fotografie działaczek oświatowych oraz pamiątki związane z Polską Macierzą Szkolną (m.in. znaczki kwestarskie, cegiełki oraz odznaki pamiątkowe). Część zatytułowana Heroiny będzie zawierać m.in. biżuterię patriotyczną z okresu manifestacji poprzedzających powstanie styczniowe, ikonografię związaną ze zrywami niepodległościowymi, a także fotografie organizacji kobiecych z okresu I wojny światowej i walk o granice Polski (Ochotnicza Legia Kobiet we Lwowie). Pojawią się tutaj także pamiątkowe odznaki (m.in. Gwiazda Pamiątkowa Ochotniczej Legii Kobiet) oraz archiwalia: odezwy i plakaty organizacji kobiecych (m.in. odezwy Ligi Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego). Ostatnia część – Obywatelki – stanowić ma epilog wystawy i dominować w niej będzie materiał ikonograficzny – fotografie poszczególnych sylwetek kobiecych.

 

Wystawa została dofinansowana z środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z programu Funduszu Promocji Kultury oraz z Urzędu Miasta Łodzi