Zgodnie z zapisem statutowym Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi gromadzi, opracowuje, udostępnia i popularyzuje zbiory związane z walkami narodowowyzwoleńczymi Polaków od XVIII wieku po czasy współczesne. Duże znaczenie przykłada się również do gromadzenia obiektów związanych z historią Łodzi i regionu łódzkiego, ze szczególnym uwzględnieniem wielonarodowego charakteru i tradycji rewolucyjnych jego mieszkańców.
Początek zbiorów muzealnych sięga lat 60. XX wieku. Przez cały okres funkcjonowania Muzeum zgromadziło pokaźny zbiór, liczący 50 tysięcy pozycji inwentarzowych, który pogrupowany jest w trzech głównych działach: archiwalia, ikonografia i muzealia.
W dziale archiwaliów gromadzi się materiały w postaci obwieszczeń, plakatów i afiszy, odezw i ulotek, map, korespondencji, dokumentów osobistych, prasy, różnego rodzaju druków ulotnych, relacji, wspomnień itp. Do najciekawszych z nich należą te związane z postaciami wybitnych Polaków. Są to m.in.: list Tadeusza Kościuszki napisany 23 kwietnia 1794 roku w obozie pod Bosutowem, skierowany do Komisji Porządkowej miasta Krakowa, z poleceniem zorganizowania obrony miasta; akt nominacji na stopień kapitana w 1 pułku piechoty armii Księstwa Warszawskiego, wydany 1 VIII 1808 r. w Warszawie na nazwisko por. Józefa Drużbackiego, podpisany przez Ministra Wojny – księcia Józefa Poniatowskiego czy list Wacława Górskiego, pasierba Ignacego Jana Paderewskiego napisany 31 VII 1915 r. w Nowym Jorku, zawierający informacje o dochodach na rzecz Amerykańskiego Komitetu Funduszu Pomocy Polskim Ofiarom Wojny;
Do innych ciekawych eksponatów gromadzonych w tym dziale zalicza się druki ulotne wytworzone przez lewicowe organizacje robotnicze i młodzieżowe. Do najstarszych tego typu dokumentów należy odezwa „Do młodzieży socjalistycznej polskiej” z 1883 r., apelująca o prowadzenie działalności agitacyjnej w środowisku robotniczym. Muzeum przechowuje również unikalny zbiór ponad 70 obwieszczeń sądów specjalnych z lat 1942-1944 o wykonywanych na mieszkańcach Łodzi wyrokach śmierci.
Odrębną część zbiorów stanowią obiekty ikonograficzne, czyli fotografie i albumy z fotografiami oraz karty pocztowe. Do najstarszych kart pocztowych należą tzw. karty korespondencyjne z lat 1898 i 1900. Dwie zawierają zapis nutowy i słowny Mazurka Dąbrowskiego i ozdobione są wizerunkiem Tadeusza Kościuszki oraz Wawelu. Dość duży zbiór stanowią karty pocztowe wydawane z okazji świąt Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy.
Wyjątkowe miejsce w zbiorach ikonograficznych Muzeum zajmuje album „Armja Polska we Włoszech 1918-1919”. Album zawiera 130 zdjęć z dwóch obozów Santa Maria Capua Vetere i La Mandria di Chivasso położonych na terenie Włoch, w których przebywali jeńcy polscy z armii austro-węgierskiej i armii niemieckiej. Żołnierze ci dostali się do niewoli włoskiej w czasie I wojny światowej, a następnie wcieleni zostali do Armii Polskiej gen. Józefa Hallera.
Nasze Muzeum poświęca wiele uwagi gromadzeniu muzealiów, czyli medali pamiątkowych, znaczków, plakietek, odznaczeń, militariów, umundurowania i oporządzenia wojskowego, ubiorów więziennych, sztandarów, obiektów etnograficznych, dzieł sztuki itp.
Ciekawa kolekcja zgromadzona w Muzeum dotyczy postaci pierwszego Marszałka Polski – Józefa Piłsudskiego (znaczki, medale i plakietki pamiątkowe, figurki, portret na tkaninie, grafiki i karykatury, scyzoryk z wizerunkiem Komendanta). Ostatnio do naszych zbiorów został zakupiony fragment całunu, którym okryta była trumna Józefa Piłsudskiego podczas przejazdu z Warszawy do Krakowa.
W zbiorach przechowujemy także eksponaty związane z historia oręża polskiego. Jest to najbogatszy zbiór broni, medali, odznaczeń bojowych, umundurowania i elementów wyposażenia żołnierskiego w Łodzi i regionie. Do cennych obiektów należą: szabla z grawerowanym napisem „KOSCIUSZKO” z czasów Powstania Styczniowego, mundur legionowy (kurtki, płaszcz i czapki) po Antonim Barze, rzadki egzemplarz szabli austriackiej wz. 1869, używanej przez oficerów Legionów Polskich w czasie I wojny światowej oraz oficerów WP podczas wojny 1920 roku, z wybitymi inicjałami „JP”, rosyjska szabla, tzw. dragonka wz. 1881, mundur 1. Pułku Artylerii 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka czy ciężkie karabiny „Maxim” wz. 1908 i 1910.
Tak bogate i niezwykle ciekawe zbiory zawdzięczamy przede wszystkim hojnym darczyńcom (organizacjom, instytucjom i osobom prywatnym), którzy w trosce o zachowanie dziedzictwa narodowego dla przyszłych pokoleń przekazywali cenne pamiątki do naszego Muzeum. Serdecznie dziękujemy!